Natuurlijk licht versus Kunstlicht
Natuurlijk licht vs kunstlicht in de fotografie
Licht is het belangrijkste onderdeel van fotografie, punt uit. De aard van het licht dat je vastlegt, heeft een fundamentele invloed op hoe je foto eruitziet. Goed licht kan een fotoportfolio waardig maken, terwijl slecht licht zelfs de meest zorgvuldige compositie kan ruïneren.
Maar wat maakt licht dan in de eerste plaats goed? In dit artikel bespreek ik de kwaliteiten van natuurlijk licht versus kunstlicht bij fotografie, en ik zal enkele manieren uitleggen om zowel natuurlijk als kunstlicht aan te passen voor de beste foto’s.
Wat is natuurlijk licht bij fotografie?
Verreweg de belangrijkste natuurlijke lichtbron in de fotografie is de zon. Zonlicht kan hard, zacht, kleurrijk, diffuus of een van de tientallen combinaties zijn. Het vereist enige ervaring om te begrijpen hoe zonlicht je foto’s vormt, maar dit kan een enorm scala aan fotografische mogelijkheden opleveren.
Natuurlijk licht kan afkomstig zijn van andere bronnen, zoals vulkanen, bioluminescentie, vuurlicht of zelfs sterrenlicht. Maar wat alle natuurlijke lichtbronnen gemeen hebben, is dat je ermee moet werken. In tegenstelling tot hoe je kunstlicht kunt aanpassen, is er meestal een veel beperkter scala aan dingen die je kunt doen om het natuurlijke licht te veranderen.
Waarom zou je natuurlijk licht gebruiken?
Eén van de grootste voordelen van natuurlijk licht is juist het feit dat het natuurlijk is en dat het er meestal gewoon goed uitziet in het oog van de toeschouwer. Hoewel camera’s op verschillende manieren niet perfect repliceren wat we zien, voelen de schaduwen, richting en toon die door natuurlijk licht worden gecreëerd, doorgaans vertrouwd en normaal aan voor degenen die je foto’s bekijken. Hoewel hard natuurlijk licht, zoals de middagzon, nog steeds problemen kan veroorzaken voor je camera omdat het te contrastrijk is, zal het er nog steeds niet “verkeerd” uitzien zoals bijvoorbeeld bij slecht gebruikt kunstlicht.
Een ander groot voordeel van natuurlijk licht is de overvloed. Het is waarschijnlijk vanzelfsprekend, maar je hoeft geen tijd te besteden aan het instellen van speedlights of het instellen van de kleurtemperatuur van je lichtbron als je in zonlicht werkt. Natuurlijk licht is snel om mee te werken en het is bijna overal (althans overdag).
Tot slot wordt er vaak gezegd dat het gebruik van natuurlijk licht “gemakkelijker” is dan het gebruik van kunstlicht. En ook al ben ik niet dol op die uitspraak, het is waar dat een beginnende fotograaf die geen verstand heeft van flitslicht gemakkelijker goede resultaten zal behalen met natuurlijk licht. De reden waarom ik deze aanpak niet leuk vind, is dat het een beetje lui is. Je moet natuurlijk licht kiezen omdat het werkt voor je foto, niet omdat het gemakkelijker is dan te leren hoe je je flitser eigenlijk zou moeten gebruiken.
Hoe kun je natuurlijk licht aanpassen?
Plaats je onderwerp in de schaduw
De eenvoudigste manier om het natuurlijke licht aan te passen is door je onderwerp in de schaduw te plaatsen. Of dit nu schaduw van een boom of gebouw is (of zelfs kunstmatige schaduw van een paraplu/diffuser) door in de schaduw te gaan, kun je hard, hoekig licht veranderen in zachter, meer flatterend licht.
Door in de schaduw te gaan, elimineer je de impact van direct licht dat je onderwerp raakt. Dit resulteert in zachtere schaduwen, en afhankelijk van hoe het licht het gearceerde gebied vult, kan het meer vulling op het onderwerp creëren.
Een ding om op te letten wanneer je de schaduw in gaat, is de relatie tussen de helderheid van je onderwerp en de helderheid van de achtergrond. Net als bij kunstlicht speelt deze relatie een grote rol in de uitstraling van je afbeelding. Een helder onderwerp op een donkere achtergrond wordt metaforisch uitgelicht voor je kijker, terwijl het tegenovergestelde type foto (met een heldere, zonnige achtergrond) er heel helder en vrolijk uit kan zien.
Gebruik de wolken als softbox
Een bewolkte, bewolkte dag kan in feite de hele lucht in een softbox veranderen. Hoewel deze grijze dagen zeldzaam zijn in de woestijn, kunnen wolken van welke aard dan ook voor interessante lichtomstandigheden zorgen. Volledig bewolkte dagen kunnen leiden tot het zachtste licht, terwijl verspreide wolken interessante achtergronden kunnen creëren in je landschapsfoto’s.
Hoewel je geen wolken kunt creëren met een druk op de knop, kan het kijken naar interessant weer je helpen bij het plannen van opnamen voor bepaalde onderwerpen. Op plaatsen met veel bewolking is het meestal mogelijk om je weer-app te openen en te zien hoe de omstandigheden de komende uren en dagen zullen zijn. Als je je opnamen kunt plannen om te profiteren van de wolken, krijg je sterkere foto’s.
Kies het juiste tijdstip
Natuurlijk licht kan in de loop van een paar uur drastisch variëren. Het klassieke voorbeeld is tussen middaglicht, gouden uurtje, zonsondergang en blauwe uurtje. Ze kunnen allemaal een drastisch ander uiterlijk aan je onderwerp geven. Sommige lichtomstandigheden zijn zelfs nog vluchtiger: stel je die momenten voor waarop de zon door de onweerswolken breekt.
Het brede scala aan mogelijke omstandigheden maakt het moeilijk om specifiek advies te geven over het kiezen van een tijdstip van de dag. Mijn enige advies is om van tevoren na te denken over wat het beste werkt voor de foto’s die je wilt maken. Observeer niet alleen passief het licht, maar zoek actief uit welk tijdstip van de dag wel en niet werkt voor je foto.
Kies een andere beeldhoek
Je kunt de positie van de zon misschien niet veranderen (tenminste, ik hoop dat je dat niet kunt), maar je kunt wel veranderen waar je jezelf en je onderwerp ten opzichte van de zon positioneert. De hoek waarin je kijkt, is van groot belang voor de kwaliteit van het natuurlijke licht.
Als je je onderwerp bijvoorbeeld tussen jouzelf en de zon (of bijvoorbeeld een volle maan) plaatst, creëer je een dramatische achtergrondverlichting. De zon achter je hebben, maar iets uit het midden, kan een goed vullend licht op je onderwerp geven, terwijl er toch wat schaduwen overblijven voor contrast. Ondertussen kan zijverlichting lange schaduwen en een scherp contrast geven. Dit kan een geweldige manier zijn om textuur en vorm in landschappen of architectuur te onthullen.
Wat is kunstlicht bij fotografie?
Kunstlicht in fotografie kan uit een breed scala aan lichtbronnen bestaan: flitser op de camera, flitsers van de camera af (standalone), constant licht zoals leds of zelfs bronnen in je omgeving zoals lampen en neonreclames. Als fotografen het over kunstlicht hebben, denken ze meestal aan flitsen of continu licht – eigenlijk licht waar je controle over hebt.
Licht toevoegen aan een scene is een bewuste keuze. En vaak is het kunstmatige licht dat je toevoegt bedoeld om het natuurlijke licht te vergroten, niet om het volledig te vervangen. Je kunt bijvoorbeeld de schaduwen helderder maken met een beetje invulflits voor buitenportretten. In andere scènes kan het kunstlicht nodig zijn om je onderwerp überhaupt te zien, zoals het fotograferen van een bruid en bruidegom op een donkere dansvloer. In dat geval gebruik je je kunstlicht als ‘hoofdlicht.’
Er is een grote verscheidenheid aan kunstmatige lichtbronnen, variërend van kleine flitsers op de camera tot grote studioflitsers en nog grotere continue lichten. Hoewel deze op verschillende manieren kunnen worden aangepast, die ik zal behandelen in het gedeelte Aanpassing, geven ze de fotograaf allemaal veel meer controle over de hoeveelheid en kwaliteit van het licht, vergeleken met het werken met puur natuurlijke bronnen. Als je niet zeker weet wat het verschil is tussen een flitser en een continu licht, maak je dan geen zorgen, dit wordt later nog uitgelegd.
Waarom zou je kunstlicht gebruiken?
Het grootste voordeel van kunstlicht in de fotografie is controle. Voor veel fotografiegenres is het erg belangrijk om precies de hoeveelheid, richting en kwaliteit van het licht in te kunnen stellen. Om nog maar te zwijgen van de enorme creatieve flexibiliteit die voortkomt uit het zelf regelen van de kleur, richting en zachtheid van het licht.
Herhaalbaarheid en consistentie zijn ook grote voordelen. In vergelijking met werken met wisselend natuurlijk licht is kunstlicht veel constanter. Dit kan handig zijn bij het werken met verschillende klanten die jouw kenmerkende look willen, of zelfs als je je werk wilt versnellen door een verlichtingsopstelling te gebruiken die je mooi vindt.
Op die manier zorgt kunstlicht niet voor verrassingen. Je arriveert misschien net voor een buitenshoot en plotseling wordt de lucht donker en stormachtig. Tenzij je vergeet je batterijen op te laden, kun je toch gewoon consistent en goed belichten met een opzetflitser.
Ten slotte stelt kunstlicht je in staat om bij natuurlijk licht de technische grenzen van je camera te overschrijden. Zelfs als het nacht is, kun je portretten van hoge kwaliteit maken met een flitser waarvoor zonder een flitser ISO 25.600 nodig zou zijn geweest. Ook snel bewegende onderwerpen kun je met een flitser bevriezen – onderwerpen die je anders nooit had kunnen vastleggen
Hoe wijzig je kunstlicht? Begin bij de lichtbron
Er is een breed scala aan kunstmatige lichtbronnen die geschikt zijn voor fotografie, en ze hebben elk hun eigen voor- en nadelen:
Kleine flitsers zijn betaalbaar en gemakkelijk om mee te werken, terwijl ze nog steeds veel licht bieden voor kleinere onderwerpen en kleine groepen mensen. Hiermee kun je snel bewegende onderwerpen bevriezen, maar ze missen meestal een aantal geavanceerde functies.
Grotere flitsers bieden meer vermogen en snellere oplaadtijden, en ze kunnen grotere modifiers zoals softboxen en parabolische paraplu’s vullen. Ze zijn meestal duurder.
Continu op LED gebaseerde lampen hebben meestal veel creatieve opties, zoals RGB-, CCT- en gegeleerde kleurmodi. Ze werken ook voor video, terwijl flitser dat niet doet. Ze zijn echter niet zo helder als een flitser/stroboscoop, dus ze werken niet voor sommige toepassingen.
Wat je keuze voor kunstlicht ook mag zijn, het is belangrijk om te begrijpen hoe het type licht je beslissingen later beïnvloedt. Als je bijvoorbeeld op zoek bent naar een zachtere uitstraling, kun je het beste kiezen voor een fel licht dat werkt met een grote softbox. Of, als je video wilt opnemen, zoek dan naar een continu licht uit dat voor jou werkt.
Lichtvormers
Als je een licht of flitsset gaat aanschaffen overweeg dan ook van het budget te investeren in lichtvormers. Elke bron van kunstlicht wordt veel nuttiger als je een reeks lichtvormers hebt om uit te kiezen. Het toevoegen van softboxen en stripboxen kan je helpen de grootte van je lichtbron te vergroten, terwijl het toevoegen van een snoot of raster je juist kan helpen de verspreiding van het licht te bundelen. Met gels kun je een wit licht veranderen in elke kleur van de regenboog.
Er is een enorm scala aan lichtvormers verkrijgbaar en dat kan in het begin overweldigend zijn. Start gewoon met de basis lichtvormers zoals: iets om het licht te zachter te maken, iets om het licht te bundelen en kleurengels om het licht een andere kleur te kunnen geven. Met deze lichtvormers kan je een goede start maken.
Wijzig de afstand van je lichtbron
Een andere belangrijke factor bij het aanpassen van kunstlicht is eigenlijk gratis: het veranderen van de afstand tussen het onderwerp en het licht. Door het licht dichterbij te brengen, kun je zowel het licht verzachten (door de schijnbare grootte te vergroten) als meer licht op je onderwerp werpen.
Conclusie
Ik denk dat het begrijpen van licht het belangrijkste is als fotograaf. Zelfs als je alleen een landschapsfotograaf bent die nooit kunstlicht nodig heeft, zijn veel van de concepten die spelen van belang als je visualiseert hoe de zon het landschap gedurende de dag zal vormgeven.
Wat betreft kunstlicht, als je het gebruik van je flitser hebt uitgesteld, beschouw dit dan als een teken om het nu wel te leren! De flexibiliteit en creativiteit die je haalt uit kunstlicht is enorm waardevol voor bijna elke vorm van fotografie.
Ik hoop dat dit artikel je een goed gevoel heeft gegeven van natuurlijk licht, kunstlicht en enkele van hun unieke eigenschappen. Zodra je deze soorten licht begrijpt en weet hoe je ze kunt aanpassen, kun je elke gewenste afbeeldingsstijl creëren.
Reacties