Het bijzonder cachet van zwartwit

Het bijzonder cachet van zwartwit

Vaak zeg ik dat ik een ‘kleurenman’ ben in hart en nieren maar onlangs heb ik weer de charme van zwartwit weer ontdekt. Niet zo vreemd want de fotografische basisbeginselen heb ik geleerd in het analoge zwartwit tijdperk. In die tijd was kleurfotografie prijzig en als kunstacademie student koos ik daarom meestal voor zwartwit. Daarnaast werd zwartwit fotografie ook hoog gewaardeerd bij onze docenten omdat dat ‘artistieker’ was. Maar daarover zijn de meningen verdeeld.

Veel mensen bestempelen het als saai en oubollig terwijl anderen vinden dat het juist kunstzinniger is en meer bezieling heeft. Tja, ik hang me niet zo snel op aan stellingen maar ik heb wel gemerkt dat bepaalde foto’s het in zwartwit bijzonder goed doen. Ik fotografeer veel in de Antwerpse Havens en die industriële onderwerpen krijgen vaak een bijzonder cachet. Maar ook architectuur of portretten lenen zich prima voor een omzetting naar zwartwit.

Hoe komt dat dan? Wanneer je een foto ontdoet van kleur blijft alleen de essentie over zoals de compositie of een lijnenspel. Je zou andersom kunnen zeggen dat kleur soms bepaalde zwakheden van een foto verdoezeld. Maar ook die theorie klopt niet altijd. Ik zou zeggen: Neem zelf de proef op de som. Loop eens door je portfolio of fotoarchief en selecteer een aantal foto’s die je in zwartwit omzet. Het is een leuke, leerzame exercitie en je zult verbaasd zijn over de uitkomsten.

Er zijn verschillende manieren om deze bewerking te doen. Vaak gebruik ik de Topaz of NIK plug-in voor de omzetting maar ook Adobe PS heeft een uitstekende zwartwit moderator waarmee je vooral de afzonderlijke kleurkanalen erg verfijnd kunt afstellen naar je smaak. Vaak zul je ook het contrast een beetje op moeten schroeven voor een goed resultaat. Vanzelfsprekend moet je de kleurversie bewaren want het is interessant om beide foto’s naast elkaar te zetten voor ‘n vergelijk.

In de zogeheten fine art scène is zwart/wit sowieso de maatstaf. Je vind in die kringen een keur aan onderwerpen zoals model-, portret-, architectuur- en industriële fotografie. Het is ook leerzaam om eens te kijken naar het fotografisch werk van grootheden die voornamelijk in zwartwit werkten zoals Helmut Newton, Henri Cartier-Bresson, Ansel Adams, Margaret Bourke-White en Diane Arbus. Ze gebruikten geen geavanceerde techniek maar hebben toch onsterfelijke foto’s gemaakt.

In ieder geval is het goed voor je ontwikkeling als fotograaf je te laten inspireren en vooral nieuwe technieken te ontdekken. Nu is zwartwit geen nieuwe techniek maar het kan je portfolio absoluut verrijken. Mijn uitgangspunt is: blijf jezelf vooral vernieuwen en verras je kring of netwerk met een gevarieerde portfolio. Mijn Photo Tour deelnemers hou ik ook steevast voor om zowel horizontaal als verticaal te fotograferen, dè manier om een attractieve fotocollectie op te bouwen.

Enfin, ik hoop dat het weer ter lering en vermaak is want ik blijf het leuk vinden om mijn passie voor fotografie ook op deze manier met jullie te delen. En mocht je nog vragen of opmerkingen hebben over dit onderwerp schroom dan niet om even te reageren. Tot het volgende blog zou ik zeggen!