Met deze tips vergroot je de kans op goede straatfoto’s!

Straatfotografie is als het leven zelf: onvoorspelbaar, soms chaotisch, maar altijd vol verhalen. En daardoor heel interessant. Je hoeft alleen maar je camera mee te nemen, een beetje nieuwsgierigheid en de juiste houding. Het mooie ervan? De straat serveert je gratis scènes, emoties en licht dat geen enkele studio kan nabootsen.

Elke dag op straat is anders. Je weet nooit wie of wat je tegenkomt: van een oude man met een opvallende hoed tot een hond die zijn baasje uitlaat in plaats van andersom. Het is een mix van avontuur, creativiteit en een beetje detectivewerk.

Of je nu een beginner bent die zijn eerste stappen zet of een doorgewinterde fotograaf die nieuwe inspiratie zoekt: goede voorbereiding, weten waar je moet zijn en een slimme strategie maken het verschil. Ja, ook voor dat moment dat je hartslag omhoogschiet omdat je iemand zomaar fotografeert. In dit artikel neem ik je mee van voorbereiding tot zelfvertrouwen, en vertel ik wat je écht moet weten over fotograferen op straat.

Wat je je moet realiseren

Angst om op straat te fotograferen vaak tussen je oren zit.

Schroom om op straat te fotograferen heeft bijna iedereen en gaat niet 1,2,3 voorbij. Maar je kunt wel oefenen en hoe meer leuke reacties je krijgt hoe mooier en gemakkelijker het zal worden. Het ergste dat kan gebeuren is een negatieve reactie.

Straatfotografie vraagt om sociaal gedrag.

Dit gedrag maakt straatfotografie niet alleen ethischer, maar ook effectiever en prettiger voor zowel de fotograaf als de gefotografeerden. Het is namelijk belangrijk om vriendelijk en respectvol te zijn. Zo voelen mensen zich niet ongemakkelijk.

Soms kom je in iemands comfortzone.

Daarom hoef je niet altijd dichtbij te komen. Het gaat tenslotte om de foto die je wilt maken. Of dat dichtbij of van veraf is, is niet belangrijk. Zolang je het maar openlijk doet en niet verdekt gaat opstellen als een paparazzi fotograaf.

Niet iedereen zal positief reageren (maar veel wel).

Dat is hun goed recht en hoeft niet per se negatief te zijn. Mensen met een andere etnische achtergrond of daklozen kunnen soms minder open reageren. Dat zit nu eenmaal in hun cultuur of door hun eigen ervaringen. Daar is niets mis mee. Maar ben nooit bang om ze op de foto te zetten. Zolang het maar respectvol gaat. Maak vooral vooraf of daarna een praatje met ze. Je zult versteld staan van hun positieve reactie. Wat je ook doet, volg je eigen gevoel.

Toch meer leuke reacties.

Als je 10 mensen vraagt om een portret van ze te maken zullen er gemiddeld 7 mensen ‘ja, geen probleem zeggen’. Zeker als je het verpakt in een mooi compliment. Mensen hebben meer moeite als iemand ‘stiekem’ een foto van ze maakt dan openlijk en met een glimlach. Met een telelens van bv. achter een boom verdekt fotograferen voelt als ‘stiekem, voor fotograaf en geportretteerde. Probeer dat gevoel dus te vermijden.

Goede voorbereiding is het halve werk

De juiste voorbereiding en planning zijn belangrijk voor straatfotografie omdat ze bepalen hoeveel kansen je ziet én benut. Ook al lijkt straatfotografie spontaan, de kwaliteit en variatie in je foto’s verbeteren enorm als je vooraf slim nadenkt.

Heb een fotografisch doel. Ga je voor portretten, interacties tussen mensen, architectuur in combinatie met straatleven of juist details? Door vooraf een thema te kiezen, wordt je blik scherper en zie je sneller passende situaties.
Bedenk in welke stad of op welke plekken je wil fotograferen. Je kunt vooraf dan beter inschatten welke wijken je prettig vindt of welke mogelijk minder ‘lekker’ voor je aanvoelen om te fotograferen. Je weet dan ook waar je met je camera zonder problemen kunt rondlopen en waar je beter wat discreter te werk gaat.
Kies een goede dag of interessant tijdstip uit. Licht verandert gedurende de dag. Door vooraf te plannen, kun je op het juiste moment profiteren van mooi strijklicht of lange schaduwen. Sommige plekken bruisen alleen op bepaalde tijden. Denk aan markten, spitsuur of evenementen.
Kies je camera en lens. Kleinere camera’s en lenzen met brandpunt tussen 24mm en 100mm zijn vaak aanbevolen voor straatfotografie. Zo kun je straatscènes en portretten maken. Als je vooraf weet welke onderwerpen je wil fotograferen, neem dan alleen mee wat daarvoor nodig is. Dat voorkomt gesjouw én zorgt dat je sneller reageert.
Maak voor jezelf een mindset dat je erop uittrekt om leuke mensen te ontmoeten en vrienden te maken. Je krijgt dan een meer positieve lichaamstaal en bent minder bedreigend voor mensen op straat.

Hou rekening met praktische zaken zoals reistijd, parkeren of openbaar vervoer.

Onopvallende kleding. Draag geen bonte of lichte kleding. Met een donkere broek of shirt val je het minste op.

Bij aankomst

Plekken om te fotograferen. Daar waar de kans op interessante situaties en veel mensen groot is. Denk aan markten, pleinen, terrassen, zebrapaden, bezienswaardigheden, straathoeken, parken, trappen, bushokjes, trein- en busstations, etalages met pamfletten, posters etc.;

Denk na over je compositie. De regel van derden, verschillende standpunten en het gebruik van lijnen en vormen kunnen je foto’s interessanter maken.
Let op licht, schaduw en vormen. Experimenteer met lichtinval en schaduwen om je foto’s dynamischer te maken.
Let op interactie tussen mensen. Juist díe momenten maken je foto’s levendig en betekenisvol. Het gaat om de connectie tussen mensen verbaal of non-verbaal die emoties, verhalen en sfeer oproept.
Zoek de schoonheid in het alledaagse. Probeer niet alleen voorbijgangers te fotograferen, maar ook mensen in combinatie met details, gebouwen, verkeer en andere aspecten van de stad.

Het fotograferen zelf en hoe je te gedragen

Hou je camera in je hand en niet om je nek: Je komt dan minder bedreigend over en het is minder opvallend.
Zwart-wit of kleur. Een straatfoto hoeft niet in zwart-wit maar mag wel. Het hangt van de situatie af wen het effect dat je wil bereiken. Zwart-wit legt de nadruk op vormen, lijnen, contrasten en emoties. Plus het verwijderd afleidende kleuren.

Stel eens vooraf scherp. Straatmomenten zijn vluchtig. Zorg dat je camera-instellingen klaar zijn en wees snel met scherpstellen en afdrukken. Maak hierom gebruik van het scherptedieptegebied door vooraf scherp te stellen op ca. 2-3 meter. Zet daarna de autofocus van je lens of camera uit. Instellingen zijn bv. F8, 1/400sec, Auto ISO.
Wees benaderbaar en respectvol. Als je op straat fotografeert en benaderbaar en respectvol bent, voelt je onderwerp zich eerder op zijn gemak. Hierdoor maak je natuurlijkere en oprechtere beelden. Bovendien voorkomt het misverstanden of negatieve reacties, waardoor je prettiger en met meer vertrouwen kunt fotograferen.
Gedraag je onopvallend. Draag niet opvallende kleding (niet kleurrijk maar rustig zoals zwart of donkerblauw) en loop rustig.
Zoek een interessante plek. Van hieruit kun je rustig observeren en waar mogelijk iets gaat gebeuren.
Volg mensen niet te lang met je camera. Dat komt namelijk intimiderend over. Maak je snel foto en loop gewoon door. Oefening baart kunst in deze.
Gebruik je intuïtie. Voelt het niet goed maak dan het beeld niet. Denk aan zwervers, politie, gehandicapten, dronkaards of een negatieve sfeer.
Straal vertrouwen uit. Zeg tegen jezelf ‘Ik doe niets verkeerd en maak mooie kunstige dingen’.
Wees alert en observeer goed
Straatfotografie draait om het vastleggen van spontane, echte momenten. Train jezelf om goed om je heen te kijken en situaties te herkennen die een verhaal vertellen of emoties laten zien. Zoek bv. naar de momenten dat mensen hun eigen ding doen.

Laat het verhaal zich ontplooien. Hierdoor kun je de situatie en emoties beter vastleggen. Je ziet dan details en interacties ontstaan die je foto meer diepgang en betekenis geven. Zo krijgt je beeld een authentieke en verhalende kracht die je niet bereikt met een gehaaste opname.
Heb geduld en slow down. Hierdoor vergroot je de kans dat mensen aan je aanwezigheid wennen en zich natuurlijk gedragen. Je kunt beter het juiste moment afwachten, waardoor je foto meer zeggingskracht krijgt. Bovendien helpt rust je om je omgeving écht te observeren en onverwachte momenten te zien.
Als je aangesproken wordt. Lach altijd vriendelijk en ga geen discussies aan. Vertel waarom je foto’s op straat maakt. Zeg bv. dat je straatfotografie aan het leren bent. Dit kan een project voor een fotoclub zijn omdat je je schroom wil overwinnen.

Tips om over je schroom heen te komen

Iedere positieve maar ook negatieve ervaring slaan we op, en gaan we naar ‘acteren’. Belangrijkste advies: volg je gevoel. Voelt een situatie niet goed: werk er dan om heen of doe het niet.

Blijf stilstaan en laat het gebeuren. Kadreer je beeld breder en laat mensen gewoon jóuw zone inlopen i.p.v. dat jij in iemands zone komt. Dit voelt minder bedreigend voor jou en de voorbijgangers.
Vermijd oogcontact. Probeer naar mensen in zijn geheel te kijken en niet naar hun gezichten. De manier hoe iemand naar je kijkt bepaalt namelijk vaak je eigen gevoel en je ‘angsten’.
Combinatie van gebouwen en mensen. Fotografeer gebouwen/straatbeeld en neem daarbij mensen op in je beeld. Dat voelt veiliger voor je dan de focus op mensen.
Creëer een ‘barrière’. Zorg dat er een object tussen jou en de persoon is. Ga eens achter een marktkraam staan (mits dat mag). Of fotografeer mensen achter glas of een kraam. Ook dat voelt veiliger.
Vraag mensen om een portret te mogen maken. Je zult zien dat de meeste mensen positief reageren. Dat geeft dan een goed gevoel. Gebruik dan echter niet het woord ‘foto’ maar ‘portret’. Dat komt wat minder bedreigend. Verpak de reden in een compliment voor die persoon.
Focus je op details. Kijk eens goed om je heen en je zult zien hoeveel leuke elementen er zijn om te fotograferen.
Geef jezelf een schop onder je kont. Dit is soms de enige manier om door de drempelvrees heen te breken. Straatfotografie voelt voor veel mensen spannend — je weet niet hoe mensen gaan reageren, je bent bang om op te vallen of om “lastig” gevonden te worden. Maar als je wacht tot je vanzelf genoeg lef hebt, gebeurt er meestal niets.

Handige tools

Shademap: Via deze link kun je voor iedere locatie de hoeveelheid en lengte van de schaduw zien. Een soort van Google maps om schaduwen zichtbaar te maken zeg maar. https://shademap.app/
Sun calculator: Hiermee je de positie van de zon kunt analyseren op elk gewenst moment en op elke locatie wereldwijd. Het biedt inzicht in de zontrajecten, inclusief zonsopkomst, hoogste punt en zonsondergang. https://www.suncalc.org
Mapillary: Deze tool brengt een wereldwijd netwerk van bijdragers samen dat de wereld voor iedereen toegankelijk wil maken door deze met foto’s te visualiseren. Iedereen kan meedoen en foto’s op straatniveau verzamelen met smartphones of camera’s. Let wel: Mapillary heeft zich in 2020 aangesloten bij Facebook (nu Meta). https://www.mapillary.com
Visitekaartjes. Visitekaartjes maken het mogelijk om contact te leggen, vertrouwen te winnen en een goede indruk achter te laten bij je straatportretten. Ook kunnen mensen je dan eenvoudiger een email sturen als ze een foto willen ontvangen.

Dit artikel is mijn persoonlijke kijk op straatfotografie en kan nooit compleet zijn. Zo heb ik o.a. wat je wel en niet mag fotograferen weggelaten.

Heb je zelf dus ook een leuke tip om op straat te fotograferen? Laat dan hier gerust een reactie achter.